Το κύριο ερώτημα που θέτει στον εαυτό του κάθε πιανίστας. Από κάποιον που πρόκειται να ξεκινήσει τα πρώτα του μαθήματα σύντομα, έως κάποιον που είναι επαγγελματίας μουσικός.

Η σύγχρονη τεχνολογία έχει επιφέρει τεράστια βελτίωση στην ζωή μας, και φυσικά το ίδιο ισχύει για την εφαρμογή της στην μουσική. Τα ηλεκτρικά μουσικά όργανα έχουν εκσυγχρονιστεί σε τόσο μεγάλο βαθμό ώστε, πολλές φορές, ακόμα και τα πιο έμπειρα μουσικά αυτιά, δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τον αναλογικό από τον ψηφιακό ήχο.

Συνεπώς, στην αρχή της παραπάνω ερώτησης χρειάζεται να προσθέσουμε την λέξη «Γιατί».

Γιατί χρειάζομαι κλασσικό ή ηλεκτρικό πιάνο;

Φορητότητα / Ευκολία μετακίνησης: Τα ηλεκτρικά πιάνα είναι εμφανώς πιο συμπαγή κι εύκολα στη μετακίνηση από τα κλασσικά. Ακόμα και τα μεγαλύτερα ηλεκτρικά πιάνα, μπορούν να αποσπαστούν από τις βάσεις τους και να αποθηκευτούν ή να μεταφερθούν εύκολα από τόπο σε τόπο. Κάποια κλασσικά διαθέτουν ρόδες για εύκολη μετακίνηση αλλά, πάντα στα όρια του χώρου εγκατάστασής τους.

Κόστος: Τα ηλεκτρικά πιάνα έχουν κόστος από μερικές εκατοντάδες έως μερικές χιλιάδες ευρώ, σε αντίθεση με τα κλασσικά, τα οποία κοστίζουν από μερικές χιλιάδες έως εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Επιπλέον κόστος για τα κλασσικά είναι το κούρδισμά τους ανά διαστήματα.

Ένταση: Τα κλασσικά πιάνα παράγουν συγκεκριμένη ένταση ήχου ανάλογα με το πόσο έντονα χτυπά κάποιος τα πλήκτρα τους. Σε αντίθεση,  τα ηλεκτρικά πιάνα έχουν επιλογές έντασης και συνδεσιμότητα με ακουστικά, ώστε ο εκάστοτε μουσικός να απομονώνει τον ήχο σε όποιον βαθμό επιθυμεί.

Ευελιξία / Ηχογράφηση: Τα κλασσικά πιάνα παράγουν μόνο τον ήχο του πιάνου. Τα ηλεκτρικά πιάνα παράγουν ποικίλους ήχους, όργανα και κρουστά, με επιλογές παράλληλης ηχογράφησης και αναπαραγωγής τους, με αποτέλεσμα ο μουσικός να αυξάνει την απόδοσή των συνθέσεών του.

Συνδεσιμότητα: Τα περισσότερα ηλεκτρικά πιάνα έχουν θύρες MIDI και USB για σύνδεση με υπολογιστή και γεννήτριες ήχου, καθώς επίσης και υποδοχές για κάρτες μνήμης flash για εύκολη μεταφορά αρχείων ήχου μεταξύ συσκευών.

Εξαίρεση στις διαφορές που προκύπτουν παραπάνω, αποτελούν κάποια υβριδικά μοντέλα κλασσικών πιάνων, τα οποία διαθέτουν παράλληλο ψηφιακό εγκέφαλο σύνδεσης με ακουστικά, USB και MIDI.

Πώς να επιλέξω το κατάλληλο μοντέλο για τις ανάγκες μου;

Οι επιλογές που καλείται να κάνει ο κάθε μουσικός είναι υποκειμενικές και αντανακλούν τις προσωπικές του προτιμήσεις και ανάγκες. Συνήθως, αφού κάποιος εξετάσει και αποφασίσει τι τύπο πιάνου χρειάζεται, προβαίνει σε δοκιμές διάφορων μοντέλων και επιλέγει το καλύτερο για αυτόν.

Κάποιες όμως αντικειμενικές πληροφορίες είναι απαραίτητες:

Το επίπεδο εμπειρίας του πιανίστα: Αν κάποιος κάνει τα πρώτα του βήματα στο πιάνο (και ίσως δεν είναι σίγουρος ότι θα συνεχίσει), καλό είναι να προτιμήσει ένα οικονομικό ηλεκτρικό πιάνο. Αν πρόκειται για απαιτητικό ερασιτέχνη ή επαγγελματία μουσικό, οι επιλογές είναι αρκετές και αναλύονται στην επόμενη ενότητα.

Ο διαθέσιμος χώρος εγκατάστασης και το μέγεθος του πιάνου: Πρέπει να βεβαιωθεί ο πιανίστας ότι το όργανο που επέλεξε χωράει στον χώρο που διαθέτει, καθώς επίσης και ότι ταιριάζει με το προφίλ σωματότυπού του και  είναι εργονομικό (π.χ. Τα παιδιά χρειάζονται μικρότερες αποστάσεις στο ύψος των πλήκτρων και στα πεντάλ).

Μεταφορά / Αποθήκευση: Εάν χρειάζεται συχνή μεταφορά ή αποθήκευση του πιάνου, τότε η αγορά ενός ηλεκτρικού πιάνου αποτελεί την μοναδική επιλογή.

Τι τύπο πλήκτρων να επιλέξω;

Στα κλασσικά πιάνα, ενώ κάποιος θα σκεφτόταν ότι όλα τα πλήκτρα είναι ίδια, υπάρχουν διαφορές ανά εταιρεία και μοντέλο κατασκευής που δεν φαίνονται εκ πρώτης όψεως. Πρόκειται για μηχανικές λεπτομέρειες κατασκευής στους μηχανισμούς κίνησης και κτυπήματος των χορδών του πιάνου, που κανείς αισθάνεται παίζοντας.

Στα ηλεκτρικά πιάνα υπάρχει πληθώρα διαφορετικών μηχανισμών πλήκτρων, προσφέροντας στον χρήστη διαφορετική εμπειρία παιξίματος και πολλές φορές εύκολη προσαρμοστικότητα καθώς, πολλά μοντέλα διαθέτουν δυνατότητα εναλλαγής προφίλ συμπεριφοράς των πλήκτρων. Οι κατηγορίες στις οποίες χωρίζονται οι λειτουργίες των πλήκτρων είναι οι παρακάτω:

Αίσθηση: Για την καλύτερη μίμηση των μηχανικών μερών του πιάνου, τα πλήκτρα των ηλεκτρικών πιάνων είναι βαρυκεντρισμένα (hammered action) και χωρίζονται σε διαβαθμισμένα και αδιαβάθμιστα. Τα αδιαβάθμιστα έχουν το ίδιο βάρος σε όλα τα πλήκτρα ενώ τα διαβαθμισμένα έχουν μεγαλύτερο βάρος στις χαμηλές οκτάβες.

Ευαισθησία: Εκτός από την γενική ρύθμιση της έντασης, αναλογικά με την πίεση που ασκείται σε κάθε πλήκτρο του πιάνου, παράγεται και η αντίστοιχη ένταση της νότας. Αυτή η λειτουργία ποικίλει ανάλογα με το μοντέλο του οργάνου και το κοινό στο οποίο απευθύνεται.

Πολυφωνία: Είναι ο όρος που περιγράφει των μέγιστο αριθμό των νοτών που μπορούν να παιχθούν ταυτόχρονα από ένα ηλεκτρικό πιάνο. Η ιδανική πολυφωνία είναι οι 128 ήχοι, ενώ ικανοποιητική είναι πάνω από 64 ήχους.

Ποιότητα ήχου: Στα κλασικά πιάνα η ποιότητα του ήχου εξαρτάται από τα υλικά κατασκευής τους ενώ, στο ηλεκτρικό πιάνο βασίζεται κυρίως στην δειγματοληψία του ήχου που αναπαράγει (sampling). Όσο μεγαλύτερη μνήμη διαθέτει το όργανο, τόσο μεγαλύτερα (καλύτερης ανάλυσης) δείγματα μπορούν να αποθηκευτούν. Πολύ σημαντικούς παράγοντες αποτελούν ο ενισχυτής του ηλεκτρικού πιάνου, καθώς και τα ηχεία του.

*όλες οι παραπάνω συγκρίσεις αναφέρονται σε όργανα με κλαβιέ πλήρους έκτασης (88 πλήκτρων).